MOREEL BERAAD
Iedereen wordt in het dagelijks leven wel eens geconfronteerd met de morele vraag: “hoe te handelen?” Normen over wat juist en wat niet juist is, zijn niet objectief vast te stellen. Een moreel beraad is een gesprek waarin op methodische wijze wordt nagegaan welk handelen in een gegeven situatie te verantwoorden is.
Het gaat over een kwestie die zich in de praktijk voordoet. Het betreft een situatie waarin je een beslissing moet nemen of rechtvaardigen en waar jezelf of als groep vragen hebt over wat goed gedrag is.
De mens is een moreel wezen dat dagelijks voor veel keuzes staat, waarin ook de afweging wat goed en fout is wordt gemaakt. In de vragen die rond die keuzes een rol spelen, komen termen voor als moeten, mogen, horen, enz. In de moderne tijd zoekt de mens zelf uit waar hij zijn keuzes op baseert. Moreel beraad levert een gestructureerde methode om in kwesties waarin het juist handelen niet zomaar te bepalen is, tot een weloverwogen beslissing te komen.
VERANTWOORDING AFLEGGEN
Waarden en normen worden bevraagd. Waarden kun je delen met anderen, maar er kan verschil van opvatting bestaan over de normen die daarbij horen.
Vaak is er een verschil in interpretatie van wat zich in de werkelijkheid heeft voorgedaan. Onderzoek van de betekenis die aan de gebeurtenissen wordt gegeven is verhelderend.
Het beraad kan in een individueel gesprek plaatsvinden of in een groepsgesprek en verloopt volgens de socratische methode. Het gaat om een dialoog en een gezamenlijke reflectie op (eigen) overtuigingen en vooronderstellingen. Het gaat niet om discussie of debat. Gelijk hebben en het beter weten zijn niet aan de orde. Het oordeel over wat juist is wordt uitgesteld tot alle belangen, argumenten en mogelijkheden tegen het licht zijn gehouden.
Een moreel beraad verloopt middels een stappenplan waarin systematisch alle aspecten van het dilemma aan de orde worden gesteld en op evenwichtige wijze op hun waarde worden onderzocht.