Praktisch Filosoferen

Wie ben ik? De centrale vraag in je leven. Boven de tempel van het orakel van Delphi stond al in marmer gebeiteld ‘Ken u zelf’. Wie ben ik? is een klassieke vraag en tegelijkertijd wellicht een van de moeilijkste vragen om te beantwoorden, eentje waar je het hele leven mee bezig kan zijn. Het besef dat het ontwikkelen van een vragende houding je meer vrijheid en ruimte kan brengen dan het voortdurend bezig zijn met het zoeken van ‘Het antwoord’, is de basis van de praktische filosofie.

SOCRATISCHE GESPREKSMETHODE

Socrates stond bekend om het ontwikkelen van die vragende houding en nu eeuwen later blijkt die nog van onschatbare waarde. In essentie beoefen ik een Socratische gespreksmethode, werken van vraag naar vraag. Het ontwikkelen van een filosofische levenshouding, het onderzoeken van het eigen denken, het kritisch beschouwen van vaste denkpatronen, vanzelfsprekendheden en vooronderstellingen en het ontwikkelen van een vrije ruimte in het denken, leidt tot wijsheid.

HOE GAAT DAT IN DE PRAKTIJK?

Het begint met het benoemen van een probleem, een kwestie die van belang is. Door het bevragen van alle elementen in de kwestie, de betekenissen die eraan gegeven worden, de oordelen en vooronderstellingen die te onderkennen zijn, ontdekken waar het nou precies over gaat. Wat exact de kern is waar het geheel om draait. Het afpellen van de ui. Het komen tot de vraag die centraal staat. En dan verder met die vraag, welke vooronderstellingen zitten daar nou weer in, welke overtuigingen zijn hierin ter discussie te stellen? En tot welke nieuwe vragen leidt dit en welke ideeën, inzichten en antwoorden kom je op deze weg van de vraag allemaal tegen? Want je komt van alles tegen, vaak verrassingen, soms nieuwe moeilijkheden, maar altijd ook wijsheid. Die wijsheid kan in nieuwe vragen gevat worden en het richt je beschouwen en reflectie. Dat levert weer nieuwe inzichten op.

WANT WIJZER WORDEN, DAAR GAAT HET OM

Dat kan ook in groter verband in Socratische groepsgesprekken.